Nie tylko wątroba może ucierpieć w czasie studiów. Dane osobowe studentów również. Uczelnie gromadzą informacje na temat studentów w różnych systemach i świadczą dla nich e-usługi, które nie zawsze są odpowiednio zabezpieczone. Niefrasobliwość ujawnia się w systemach bibliotecznych, ale i poza nimi także zdarzają się poważne wpadki. Oto kompilacja kilku incydentów dotyczących polskich uczelni jakie w analizowaliśmy w ostatnich miesiącach. Problemy uczelnianych bibliotek W kwietniu pisaliśmy, że loginy i hasła do kont na serwerze biblioteki Politechniki Wrocławskiej były przewidywalne. Każdy mógł się zalogować się na konto studenta i pozyskać jego dane osobowe, a nawet odciąć studenta od korzystania z usług biblioteki. Po opisaniu sprawy napisali do nas studenci innych uczelni, którzy dostrzegli podobne problemy na swojej Alma Mater. Adrian napisał do nas w sprawie Politechniki Rzeszowskiej. Chciałbym opisać bardzo podobną sytuację, która dotyczy na pewno studentów, którzy podjęli studia do roku 2015 (włącznie) na Politechnice Rzeszowskiej. Czy ten stan rzeczy jest obecny również wśród studentów, którzy podjęli studia po roku 2016, nie wiem. (…) Otóż dane logowania do systemu bibliotecznego (system ALEPH) wyglądają następująco: Login: Nr albumu Hasło: Nr albumu Kompromitacja, prawda? Sprawa jest o tyle ciekawsza, że numery albumów są przypisywane kolejno, np.: 140000, 140001, 140002, 140003 itd. wśród studentów danego kierunku. (…) Jestem pewien, że za przysłowiowy czteropak, jakiś student chętnie podeślę nam listę studentów swojego kierunku. (…) Każda szanująca się instytucja wymaga zmiany domyślnego lub tymczasowego hasła podczas pierwszego logowania. System ALEPH tego nie robi. Adrian zasugerował, że problem tkwi w systemie bibliotecznym (Aleph) używanym zarówno we Wrocławiu jak w Rzeszowie. Tylko czy jest to wina samego systemu czy konkretnego wdrożenia? Aby mieć lepszy ogląd na sprawę zwróciliśmy się do firmy Aleph Polska, która jest dystrybutorem popularnego systemu bibliotecznego. Odpowiedzi udzielił nam prezes Maciej Dziubecki. Czy system ALEPH posiada funkcje, które wymuszałyby zmiany haseł na kontach osób wypożyczających ujętych w systemie biblioteki? To zależy od jego konfiguracji. Może być tak, że wymusza i może nie wymuszać. (…) Stosowanie łatwych do odgadnięcia loginów i haseł NIE wynika z funkcjonalności systemu Aleph. Biblioteka sama decyduje o tym jaki to będzie login, czy będzie on przypadkowy lub unikalny. Mają dowolność w tej kwestii. (…) Również kwestie takie jak kontrola jakości hasła, wygasanie haseł, potwierdzanie przez e-mail lub SMS — wszystkie te funkcje są aktualnie dostępne. (…) Wielokrotnie na etapie wdrożenia i szkoleń spotykaliśmy się z taką odpowiedzią na propozycję włączenia LDAP-a: “A wiecie państwo, kiedyś ten LDAP wejdzie, więc wtedy wrócimy do tematu”. Tylko, że później ten LDAP nigdy nie występował. Nawet gdy później o to pytaliśmy, odpowiadano że administratorzy nie są gotowi. Temat się rozmywał. (…) Zdając sobie sprawę z występowania tego typu problemów szukamy jakiegoś rozwiązania. Być może będę w stanie powiedzieć coś o tym w przyszłości. Czyli problem nie tkwi w systemie ALEPH. Pozostało nam tylko spytać przedstawicieli Politechniki Rzeszowskiej, czy zdają sobie sprawę z problemu w tej konkretnej bibliotece. Właściwie nie musieliśmy pytać, gdyż Monika Zub, dyrektor Biblioteki Politechniki Rzeszowskiej, napisała do nas z własnej inicjatywy już w reakcji na tę wcześniejszą publikację o systemach bibliotecznych: Dziękujemy za zwrócenie uwagi na problem związany z systemem bibliotecznym Aleph w Politechnice Rzeszowskiej. Podjęliśmy niezwłocznie działania zmierzające do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa naszych użytkowników. Warto też dodać, że choć Politechnika Rzeszowska umożliwiała logowanie się numerem albumu, to jednak logowanie takie było możliwe po osobistej aktywacji konta, w czasie którego podobno informowano o potrzebie zmiany hasła. Po 28 kwietnia 2017 roku dokonano zmian, które polegały na wymuszeniu zmiany hasła po pierwszym logowaniu i zastosowaniu jednorazowego pierwszego hasła składającego się z losowego ciągu znaków. Politechnika Rzeszowska zdecydowanie naprawiła sytuację i zrobiła to z własnej inicjatywy. AGH i zapomniana wyszukiwarka Problemy z systemami uczelnianymi wykraczają poza biblioteki. Od czasu do czasu ktoś poszpera i nagle znajdzie ciekawy uczelniany serwer, nierzadko z danymi osobowymi. W wrześniu nasz Czytelnik Dawid poinformował nas, że na stronie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie dostępna była wyszukiwarka studentów i pracowników uczelni. Wyglądała tak. Tajemnicza wyszukiwarka AGH Jeśli wpisało się do wyszukiwarki jedną literę lub sylabę, dostawało się listę studentów na tę literę lub sylabę. Wśród zwracanych danych były imiona, nazwiska, kierunek studiów, semestr i numer albumu. I już wiedzieliśmy kto gdzie studiuje! Gdy to zobaczyliśmy zadaliśmy sobie proste pytanie. Po co? Po co komu taka wyszukiwarka? Ujawnianie numerów albumów może mieć znaczenie. Pisaliśmy już, że dane krakowskich studentów dało się wyciągnąć z systemów MPK właśnie na podstawie numeru indeksu. Opisany wyżej przypadek Politechniki Rzeszowskiej też pokazuje, że ujawnianie takich danych jest ryzykowne. O sprawie został powiadomiony Bartosz Dębiński — rzecznik prasowy AGH. Krótko po otrzymaniu pytań odpowiedział nam tak: Wyszukiwarka została wyłączona i tak już zostanie (…) Przyznamy, że niewiele osób o niej wiedziało i również niewiele jej używało (…) Po przeanalizowaniu pańskiego zgłoszenia doszliśmy do wniosku, że ta wyszukiwarka po prostu nie ma sensu, nikt tego nie potrzebuje. Dziękujemy za zgłoszenie sprawy. Dzięki temu możliwe było usunięcie problemu. Wszystkich 3 użytkowników tej wyszukiwarki bardzo przepraszamy :) Politechnika Warszawska i SJO Kolejny przykład z cyklu “stare lub dziwne systemy uczelniane” pochodzi z Politechniki Warszawskiej. Tamtejsze Studium Języków Obcych ma swój system, do którego logujemy się przez taką oto stronę. Nikt nie prosi o hasło? Aby się zalogować wystarczy podać wydział, nazwisko i numer albumu. Żadnego hasła. Nasz Czytelnik opisał problem w takich słowach. Zalogowałem się właściwie pierwszy raz w czasie studiów, do tej pory nie było mi to potrzebne, więc zdziwiłem się, że żeby zalogować się na konto wystarczy podać wydział, imię, nazwisko i numer albumu — czyli właściwie wszystkie te informacje o dowolnym studencie zna połowa jego wydziału i niby nie byłoby w tym nic niebezpiecznego, poza faktem że można w ten sposób odwołać swoje uczestnictwo w egzaminie, więc kilkadziesiąt osób z mojego kierunku może w dowolnej chwili zrobić mi psikusa i wypisać mnie chwilę przed deadlinem, a potem bujaj się człowieku, chodź po dziekanatach, a SJO też do najprzyjemniejszych miejsc nie należy. Gdy spytaliśmy o sprawę PW. Przedstawiciel uczelni przedstawił nam takie stanowisko. Nie uważamy za w pełni bezpieczne to rozwiązanie. Jednak w systemie mamy pełną historię dotyczącą zapisów i odwołań, także w przypadku gdyby ktoś zgłosił, że został wypisany z zajęć moglibyśmy na szybko zareagować i zbadać konkretny przypadek. W każdym razie to były ostatnie takie zapisy, kolejne zapisy będą oparte na CAS (Central Authentication Service) tak jak to jest np. w USOS WEB a niektóre z nich zostaną włączone bezpośrednio do USOS. Kojarzy się to z problemami bibliotecznymi (“Wiemy, że korzystamy z niebezpiecznego rozwiązania i kiedyś je poprawimy” — w przypadku PW to “kiedyś” ma nastąpić następnym razem) Uniwersytet Wrocławski i 11000 CV w “głębokim ukryciu” Problemem serwisów uczelnianych jest również to, że są one rozwijane przez różne podmioty, nie zawsze z dbałością o bezpieczeństwo. Takiej sytuacji dotyczy ostatni przykład, zdecydowanie najpoważniejszy ze wszystkich. W czerwcu 2016 roku nasz Czytelnik Antoni szukał w internecie informacji o pewnej osobie. Wyszukał jej CV, które znajdowało się wśród 11 tysięcy innych CV i listów motywacyjnych. Były one dostępne publicznie pod adresem czyli były to CV przekazane do biura karier uczelni. Autentyczność dokumentów można było potwierdzić sprawdzając Facebooka, ale my dodatkowo zadzwoniliśmy do kilku osób. Potwierdziły one, że faktycznie składały CV do biura karier i nie miały pojęcia, że ich dane osobowe są upublicznione w ten sposób. O “wycieku” powiadomiliśmy Uniwersytet Wrocławski. Początkowo nie uzyskaliśmy komentarza bo służby uczelni skupiły się na załataniu wycieku. Dzień po zadaniu pytania otrzymaliśmy następującą wiadomość: zgodnie z umową świadczenia usługi hostingowej zawartą w dniu roku oraz aneksem nr 1 z dnia roku firma Internet Center Polska sp. z świadczy usługę hostingową danych Biura Karier UWr. Do jej obowiązków należy przetwarzanie i właściwe zabezpieczenie znajdujących się na portalu Biura Karier danych osobowych. Po uzyskaniu informacji od Państwa JM Rektor UWr zwrócił się do usługodawcy o jak najszybsze zabezpieczanie danych i pilne wyjaśnienia: w jaki sposób i kiedy doszło do wycieku, jakie działania naprawcze podjęła firma w tej sprawie, jakie działania podjął usługodawca w celu uniemożliwienia osobom postronnym dostępu do danych, które wyciekły z serwera firmy. Po uzyskaniu wyjaśnień Rektor podejmie ewentualne, dalsze kroki prawne. Z poważaniem dr Jacek Przygodzki Na marginesie warto wspomnieć, że zabezpieczenie dostępu do systemów z danymi osobowymi nie jest tylko rozsądnym wyborem. To jest wymóg prawny wynikający z rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych. Rozporządzenie mówi o trzech poziomach bezpieczeństwa. Poziom wysoki (najwyższy) stosuje się, gdy przynajmniej jedno urządzenie systemu informatycznego połączone jest z siecią publiczną. Na poziomie wysokim system musi być chroniony przed zagrożeniami pochodzącymi z sieci publicznej poprzez wdrożenie fizycznych lub logicznych zabezpieczeń. Zabezpieczenia logiczne obejmują kontrolę działań inicjowanych z sieci publicznej oraz kontrolę przepływu informacji między systemem administratora danych a siecią publiczną. Ale już na poziomie podstawowym istnieje wymóg, by dostęp do danych był możliwy wyłącznie po wprowadzeniu identyfikatora i dokonaniu uwierzytelnienia. Uroki studenckiego życia Już przed laty pisaliśmy o niefrasobliwym podejściu różnych uczelni do danych. Sztandarowym przykładem były indeksy wyłożone na korytarzu bez żadnego nadzoru. Oczywiście takie zachowanie mogło wynikać z założenia, że studenci to grzeczni ludzie i taka okazja nie uczyni z nikogo złodzieja. Niestety studenci mogą odczuć pokusę wykorzystywania błędów nawet po to, aby dać władzom uczelni prztyczka w nos, albo po prostu, jak to studenci, dla jaj. AKTUALIZACJA Przepraszamy i chwalimy Politechnikę Rzeszowską Ten tekst w swojej pierwotnej wersji sugerował, że wypowiedź Moniki Zub (dyrektor Biblioteki Politechniki Rzeszowskiej) została nam przesłana jako odpowiedź na nasze pytania. Był to błąd, bowiem Pani Monika Zub napisała do nas z własnej inicjatywy, reagując na jeszcze wcześniejszy tekst o sytuacji na Politechnice Wrocławskiej. Politechnika Rzeszowska podjęła istotne działania by naprawić sytuację i zrobiła to bez związku z naszymi publikacjami, jeszcze przed ich opublikowaniem. Tekst został poprawiony, aby te kwestie nie budziły wątpliwości. Politechnika Rzeszowska przesłała do nas pismo, w którym zwróciła uwagę na tę kwestię, a także odniosła się do komentarza użytkownika “oskar”. Politechnika wyjaśnia, iż hasła udostępniane czytelnikom od maja br. nie są hasłami zapisanymi w systemie, ale hasłami jednorazowymi, wygenerowanymi w celu zresetowania hasła. Dziękujemy Politechnice za zwrócenie uwagi na nieścisłości i przepraszamy. AKTUALIZACJA #2 ( Jeden z naszych Czytelników napisał do nas, że termin “osobista aktywacja konta” nie był całkiem adekwatny do tego, co działo się na politechnice Rzeszowskiej. Tak przynajmniej było w roku 2015. Otóż po spotkaniu otwierającym rok akademicki dla studentów pierwszego roku odbywa się 10-15 minutowe spotkanie w bibliotece uczelnianej, gdzie bardzo uprzejme Panie organizują szybki kurs z obsługi systemu ALEPH. Wspomniana jednak “osobista aktywacja konta” ogranicza się (jeżeli mnie pamięć nie myli) do podpisania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Faktycznie pojawia się również informacja, że po pierwszym logowaniu będzie trzeba zmienić hasło. W rzeczywistości jednak konta aktywowane są “hurtowo”. Koledzy z roku, którzy na spotkaniu nie byli i zgody nie podpisywali również mieli konta aktywne. Natomiast wymagana zmiana hasła była raczej dobrowolna. Do dzisiaj pamiętam moje zdziwienie, gdy system o żadną zmianę hasła mnie nie poprosił (…) Zastanawia mnie również dlaczego, w ogóle ktoś zmusza do korzystania z oddzielnych danych logowania do systemu bibliotecznego, skoro systemy USOS oraz SIR korzystają z tych samych zestawów danych logowania, tak samo jak poczta uczelniana czy system EDUROAM do łączenia się z uczelnianą siecią Wi-Fi. Podkreślamy – Czytelnik opisywał sytuację, jaka miała miejsce w roku 2015. Teraz Politechnika wprowadziła lepsze zabezpieczenia. Przeczytaj także:
Uczelnia musi skutecznie dostarczyć pismo. Urszula Mirowska-Łoskot. 8 grudnia 2022, 08:21. Ten tekst przeczytasz w 2 minuty. Decyzja o skreśleniu z listy studentów musi zostać wysłana na
Na czym polega wyrównanie szans edukacyjnych? Studia na każdym kierunku obwarowane są wieloma regułami. W ich toku konieczne jest zaliczenie konkretnych zajęć, dopełnienie terminów i zdanie egzaminów. Będąc osobą z niepełnosprawnością ruchową lub sensoryczną, możesz w tym procesie napotykać różnorakie przeszkody. Zadaniem uczelni jest usuwanie ich w taki sposób, by w miarę możliwości wszyscy studiujący mogli podołać oficjalnym wymaganiom. Dzięki temu każdy otrzymuje zbliżone szanse zdobycia wiedzy. Pomocne mogą okazać się np. indywidualne ustalenia, konsultacje oraz dostosowanie reguł do potrzeb danego studenta. Konieczność wyrównania szans edukacyjnych w instytucjach akademickich ma swoje podstawy w międzynarodowej Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. W razie wątpliwości dotyczących podjęcia studiów, zwróć się do specjalnie w tym celu powołanych organów i instytucji: Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych przy wybranej przez ciebie uczelni Rada Studentów z Niepełnosprawnością przy Samorządach Studenckich Akademickie Centra Wsparcia i Doradztwa Stowarzyszenia i zrzeszenia studentów z niepełnosprawnościami Zanim rozpoczniesz studia, zorientuj się, czy powyższe organizacje działają przy wybranej przez ciebie uczelni. Nawiąż kontakt z ich przedstawicielami i poinformuj ich o swoich indywidualnych potrzebach i życzeniach. Doświadczeni doradcy pomogą ci w mgnieniu oka zorientować się w dostępnych formach wsparcia, a także w najlepszy możliwy sposób przygotować do podjęcia nauki. W ten sposób nie przegapisz też żadnego terminu składania wniosków o stypendia i zapomogi. W kolejnych akapitach opisujemy dokładniej poszczególne możliwości pomocy dla niepełnosprawnych studentów. Kandydaci z niepełnosprawnościami – rekrutacja na studia Z założenia, osoby z niepełnosprawnościami mają na uczelni takie same prawa i obowiązki, jak pozostali studenci. Dotyczy to również procesu rekrutacji, którego zasady są jednolite dla wszystkich kandydatów. Placówki edukacyjne mogą jednak wyjść ci naprzeciw, w przypadku, gdy zmiany w procedurach przyczynią się do wyrównania twoich szans jako osoby niepełnosprawnej. Dostosowanie rekrutacji często polega na: Zmianie formy egzaminu wstępnego z pisemnej na ustną lub odwrotnie. Możliwości korzystania ze specjalistycznego sprzętu (np. oprogramowania wspomagającego). Przystosowaniu materiałów egzaminacyjnych (np. przygotowaniu dokumentów w brajlu lub druku powiększonym). Wydłużeniu czasu trwania egzaminu lub rozmów kwalifikujących na studia. Tak jak wszyscy inni kandydaci, do dokumentów rekrutacyjnych musisz dołączyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do podjęcia studiów wyższych na wybranym kierunku. W teczce powinna znaleźć się też kopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, która stanowi podstawę prawną udzielenia większości form wsparcia. Studia dla osób niepełnosprawnych – wyrównanie szans w codziennym studenckim życiu Miejsce na wymarzonym kierunku masz już w kieszeni? Teraz czas na organizację bieżących spraw na uczelni. Większość szkół wyższych wyciąga do niepełnosprawnych studentów pomocną dłoń w ustaleniu przyjaznej cotygodniowej rutyny, dopasowanej do potrzeb konkretnych pierwszoroczniaków. Osoby z niepełnosprawnościami lub chorobami przewlekłymi mogą liczyć na zatwierdzenie indywidualnej organizacji studiów (IOS). Umożliwia ona stworzenie skrojonego na miarę planu tygodniowych zajęć. W ten sposób poszczególne seminaria i wykłady nie będą kolidowały np. z ważnymi wizytami lekarskimi lub rehabilitacją. Przy dobrej współpracy ze strony wykładowców pozwoli ci to ukończyć studia dzienne w przewidywanym terminie. Jeśli jednak zauważysz, że pogodzenie ze sobą wszystkich obowiązków przychodzi ci z wielkim trudem, nie bój się rozważyć decyzji o rozciągnięciu nauki na kilka dodatkowych semestrów lub przejściu na tryb zaoczny. Dobrze jest mierzyć siły na zamiary i zaliczać kolejne etapy studiów we własnym tempie. Wiele uczelni wprowadziło dodatkowe ułatwienia, pomocne niepełnosprawnym studentom w organizacji studiów: Pierwszeństwo przy wyborze zajęć: w przypadku seminariów z ograniczoną liczbą uczestników, osoby z niepełnosprawnościami mają często pierwszeństwo wyboru grupy. Otrzymują tym samym większe pole manewru do stworzenia elastycznego planu tygodnia. Nieobecności: czasami niepełnosprawnym studentom trudniej jest dotrzeć na wszystkie ćwiczenia czy wykłady w semestrze. Mogą oni ubiegać się wtedy o zmianę zasad uczestnictwa w zajęciach. Najczęściej polega ona na zwiększeniu dopuszczalnej liczby nieobecności. Formy zaliczenia: zajęcia praktyczne, laboratoryjne lub terenowe są często integralną częścią programu studiów, niezbędną do ukończenia danego roku. Studenci z niepełnosprawnościami lub chorobami przewlekłymi mogą starać się o ich przełożenie lub rozłożenie na kilka semestrów, by umożliwić im łatwiejsze pogodzenie ze sobą wszystkich obowiązków. W szczególnych przypadkach wykładowcy mogą zaproponować ci też alternatywny sposób zaliczenia zajęć. Biblioteki uniwersyteckie stanowią ważne ogniwo w zwiększaniu dostępności kampusów. W wielu z nich zainstalowano rampy dla niepełnosprawnych oraz specjalnie wyposażone stanowiska pracy, z drukarkami brajlowskimi, syntezatorami mowy lub odpowiednim oprogramowaniem. W niektórych czytelniach istnieje możliwość zarezerwowania stałego miejsca do pracy, wyposażonego we wszystkie potrzebne ci ułatwienia. Niepełnosprawni studenci podczas sesji egzaminacyjnej Zaliczenia i egzaminy zwieńczające każdy semestr to bez wątpienia najbardziej wymagający element studiowania. Na szczęście, również w tym napiętym okresie skorzystasz z wielu form wsparcia, które nieco wyrównają twoje szanse na osiągnięcie najlepszych możliwych wyników. Dowiedz się, czy na twojej uczelni możesz ubiegać się o indywidualny tryb zdawania egzaminów. Każda szkoła wyższa posiada własny zestaw stosowanych udogodnień. Za standard przyjmuje się jednak: wydłużenie czasu zdawanych egzaminów zapewnienie pomocy asystenta przy czytaniu pytań i zaznaczaniu odpowiedzi dostosowanie materiałów egzaminacyjnych (większa czcionka, forma elektroniczna, dokumenty w brajlu) możliwość zdawania egzaminu w osobnym pomieszczeniu zmianę formy z pisemnej na ustną i odwrotnie Na prośbę studenta Dziekan ma prawo wyrazić zgodę na indywidualną organizację sesji egzaminacyjnej. W praktyce oznacza to, że student może w czasie sesji zaliczyć taką liczbę przedmiotów, na jaką pozwala mu obecny stan zdrowia. Część kolokwiów i egzaminów będzie natomiast rozłożona w czasie i zdawana w indywidualnie dopasowanych terminach, zgodnie z planem zatwierdzonym przez Dziekana. W razie pogłębienia się problemów zdrowotnych, osoby niepełnosprawne mają prawo do ubiegania się o urlop od zajęć (stanowiący specjalną formę urlopu dziekańskiego). Konkretne zasady jego udzielania różnią się nieco w zależności od uczelni. By znaleźć dokładny zapis na ten temat, zajrzyj do regulaminu swoich studiów. Wsparcie osób niepełnosprawnych na uczelni – jakie wymagania trzeba spełnić? Uczelnie to w dużej mierze instytucje państwowe, stąd każdy rodzaj otrzymanego wsparcia musi zostać dokładnie udokumentowany. Większość wniosków o pomoc w rekrutacji, organizacji studiów czy sesji egzaminacyjnej należy kierować do Dziekana oraz opatrzyć ważnymi załącznikami, takimi jak kopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Konieczne bywa też dopilnowanie konkretnych terminów składania podań. Jeśli boisz się, że nie dasz sobie rady w gąszczu uczelnianych formalności, zwróć się o pomoc do lokalnego Biura ds. Osób Niepełnosprawnych. Pomoce integracyjne dla niepełnosprawnych studentów: sprzęt i asystenci Oprócz wspomnianych już możliwości dostosowania toku studiów do swoich potrzeb, zapoznaj się też z bardziej namacalnymi formami pomocy. Należą do nich przede wszystkim wszelkiego rodzaju urządzenia, programy i gadżety, z których możesz skorzystać na uczelni i które w najlepszym wypadku zabierzesz też do domu! Coraz częściej przy szkołach wyższych działają Wypożyczalnie Sprzętu dla Osób z Niepełnosprawnościami, które w swoim inwentarzu mają laptopy z ekranami brajlowskimi, powiększalniki, dyktafony, mikroporty dla osób niedosłyszących oraz wiele przydatnych programów i aplikacji, jak np. Duxbury Braille Translator czy OCR FineReader. Nieocenioną pomocą w radzeniu sobie z wyzwaniami studenckiej codzienności będzie też wsparcie asystenta dydaktycznego. Pod tym tajemniczym mianem kryje się po prostu wybrana przez ciebie osoba, która będzie towarzyszyć ci podczas niektórych zajęć i załatwiania uczelnianych spraw. Najczęściej w tej roli występuje po prostu kolega lub koleżanka z grupy, rzadziej członek rodziny lub niestudiujący znajomy. W tej kwestii dużo zależy od twojej własnej inicjatywy. To ty bowiem zgłaszasz potrzebę asysty, określasz jej zakres i umawiasz was na spotkanie w Biurze ds. Osób Niepełnosprawnych. Tam podpisujecie umowę, dzięki której twój asystent może otrzymywać wynagrodzenie. Osobno rozpatruje się prośby studentów, ubiegających się o wsparcie tłumacza języka migowego. Uczelnie często posiadają już pulę wykwalifikowanych specjalistów, z którymi współpracują. Wsparcie asystenta lub tłumacza może przybierać różne formy, takie jak asysta w dotarciu na uczelnię pomoc w poruszaniu się po kampusie sporządzanie notatek, kserowanie materiałów głośne czytanie tekstów, skanowanie, digitalizacja pomoc w korzystaniu z zasobów bibliotecznych asysta podczas załatwiania spraw w dziekanacie obecność podczas konsultacji z wykładowcami Możliwe są też inne rodzaje pomocy, o ile zostały one wcześniej zapisane w umowie. Wsparcie asystenta przysługuje ci na każdym etapie licencjatu czy magisterki, a także podczas ewentualnych studiów doktoranckich lub pracy na uczelni. Dostępność na terenie kampusu – na co zwrócić uwagę? Decyzja o podjęciu studiów dla osób niepełnosprawnych wiąże się często z dość dosłownym pokonywaniem przeszkód. Chociaż z roku na rok zwiększa się dostępność kampusów, wiele starszych uniwersyteckich budynków wciąż wymaga modernizacji. Zanim złożysz papiery na konkretną uczelnię, wybierz się na oględziny sal wykładowych, biblioteki, stołówki i innych ważnych budynków oraz pomieszczeń. A co, jeśli nie spełniają one wcale twoich wymagań? Nic straconego! Istnieje kilka rozwiązań, które możesz zastosować. Jednym z nich jest złożenie podania o przeniesienie zajęć do bardziej dostępnych obszarów kampusu. Nie bój się też być motorem zmian. Domagaj się potrzebnych ulepszeń i jeśli to tylko możliwe składaj wnioski o modernizację. Już drobne zmiany, np. zbudowanie krótkiej rampy lub zakupienie stołu dostosowanego do wózków inwalidzkich, potrafią znacząco podnieść komfort studiowania osób z niepełnosprawnościami. Każda propozycja ulepszeń stanowi dla uczelni ważny impuls do kolejnych zmian. Aby kampus zasługiwał na miano dostępnego, powinny się na nim znaleźć toalety dla niepełnosprawnych miejsca parkingowe dla niepełnosprawnych windy, rampy, pochylnie, przestronne korytarze pokój do wyciszenia i relaksu stanowiska pracy wyposażone w odpowiedni sprzęt urządzenia do adaptacji materiałów naukowych (np. drukarki brajlowskie) Próby zwiększania dostępności budynków dotyczą nie tylko kampusów i bibliotek. Coraz więcej akademików ma miejsca dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Warto zawczasu zorientować się w ich ofercie, gdyż często znajdują się blisko uczelni, co może okazać się sporym ułatwieniem w codziennej organizacji studiów. Pomoc materialna i stypendium dla niepełnosprawnych studentów Kwestie finansowe potrafią spędzić sen z powiek każdego przyszłego studenta. Osoby z niepełnosprawnościami lub chorobami przewlekłymi mogą korzystać z tego samego wachlarza stypendiów i zapomóg, który przysługuje ich kolegom i koleżankom: stypendium socjalnego, rektora dla najlepszych studentów oraz ministra za wybitne wyniki w nauce. Oprócz tego, w ramach wyrównania szans edukacyjnych, masz do swojej dyspozycji dodatkowe świadczenia i ulgi, a wśród nich stypendium specjalne dla niepełnosprawnych studentów. Aby je uzyskać musisz przedstawić kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W zależności od uczelni jest ono przyznawane na semestr lub rok i wypłacane co miesiąc. Jeśli mimo wszystko martwisz się, że nie starczy ci środków na studiowanie, rozważ skorzystanie z kredytu studenckiego. Dowiedz się więcej o preferencyjnych warunkach spłaty i dopłatach do oprocentowania z budżetu Państwa. Oprócz środków, przyznawanych poszczególnym studentom, uczelnia dysponuje też dotacjami na finansowanie kosztów oraz realizację inwestycji służących kształceniu niepełnosprawnych studentów. To właśnie z tej puli opłacane są wynagrodzenia i szkolenia dla asystentów i tłumaczy. Dodatkowo, wspomniane środki mogą być przeznaczane na: zakup wyposażenia do uczelnianej wypożyczalni sprzętu dla niepełnosprawnych zakup specjalnie dostosowanej literatury naukowej organizację zajęć wychowania fizycznego dla osób z niepełnosprawnościami szkolenia podnoszące świadomość związaną z obecnością osób niepełnosprawnych na uczelni Nie bój się brać spraw we własne ręce. Im więcej swoich potrzeb zakomunikujesz za pośrednictwem Biura ds. Osób Niepełnosprawnych lub samorządu studenckiego, tym większe są twoje szanse na uzyskanie wsparcia. A przy okazji dołożysz swoją cegiełkę do długofalowego polepszenia komfortu studiowania osób z niepełnosprawnościami na polskich uczelniach. Podsumowanie Różnorodne formy wsparcia mogą usunąć z twojej drogi do wymarzonego dyplomu przynajmniej część przeszkód. Poznaj swoje prawa i korzystaj ze wszystkich możliwości wyrównania szans edukacyjnych, jakie oferuje uczelnia. Pozwól, by wsparcie finansowe, organizacyjne oraz asystenckie zdjęło część ciężaru z twoich barków. Tak odzyskaną energię poświęć na naukę i krok po kroku zaliczaj kolejne etapy edukacji. Życzymy ci wielu sukcesów! źródło:Jeśli chcesz zarejestrować studenta pochodzącego z rekrutacji bez przypisania do kierunku, postępuj zgodnie ze ścieżką opisaną w odrębnym wpisie tu. Aby przypisać właściwe uruchomienie studiów do danych studenta skorzystaj z wyszukiwania po nazwie lub kodzie. Po oznaczeniu wybranego sposobu wprowadź nazwę lub kod uruchomienia.
Zniesienie minimum kadrowego W Konstytucji dla Nauki i w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów zrezygnowano z instytucji tzw. minimum kadrowego dla studiów na danym kierunku, poziomie i profilu kształcenia. 1 października 2018 r. zostały uchylone przepisy w tym zakresie. Od 1 października 2018 r. w ramach programu studiów o profilu: praktycznym – co najmniej 50% godzin zajęć prowadzonych jest przez nauczycieli akademickich zatrudnionych w tej uczelni jako podstawowym miejscu pracy; ogólnoakademickim – co najmniej 75% godzin zajęć prowadzonych jest przez nauczycieli akademickich zatrudnionych w tej uczelni jako podstawowym miejscu pracy. Podstawę obliczenia minimalnej liczby godzin zajęć powinna stanowić liczba godzin zajęć określona w programie studiów dla danego kierunku, poziomu i profilu. Przepisy ustawy w tym zakresie nie odnoszą się do formy studiów ani nie wskazują na liczbę godzin zajęć faktycznie realizowanych (np. określone zajęcia, których wymiar zgodnie z programem wynosi 60 godzin mogą być realizowane w 5 grupach, co dawałoby 300 godzin prowadzonych zajęć). Zatem nie ma podstaw do stwierdzenia, że każdorazowo należałoby zsumować liczbę faktycznie realizowanych godzin zajęć na danym kierunku, poziomie i profilu, i na tej podstawie ustalać liczbę godzin, o której mowa w art. 73 ustawy. Więcej informacji w komunikacie. Regulaminy studiów Pierwsze regulaminy studiów – do kiedy mają być uchwalone? Przepisy prawa nie obligują uczelni do uchwalenia nowego regulaminu studiów 5 miesięcy przed początkiem roku akademickiego 2019/2020. Zgodnie z przepisami wprowadzającym Konstytucję dla Nauki senaty uczelni zobowiązane zostały do uchwalenia nowych regulaminów studiów najpóźniej do 1 października 2019 roku. To od uczelni zależy data uchwalenia regulaminów, które wejdą w życie wraz z początkiem najbliższego roku akademickiego. Uczelnie muszą jednak pamiętać o uzgodnieniu treści dokumentu z samorządem studenckim. Podstawa prawna: 263 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669, z późn. zm); art. 75 ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.). [odp. z r.] Obowiązki informacyjne uczelni Jakie informacje należy umieszczać w Biuletynie Informacji Publicznej uczelni? Obowiązek publikacji na stronie BIP informacji dotyczy dokumentów uchwalonych po 30 września 2018 r., takich jak: statut, strategia uczelni, regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi i prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji, regulamin korzystania z infrastruktury badawczej, regulamin studiów, regulamin świadczeń dla studentów, zasady i tryb przyjmowania na studia, programy studiów, informacje o wysokości opłat pobieranych od studentów, sprawozdanie z rozdziału środków finansowych i ich rozliczenie, uchwały PKA dotyczące oceny programowej lub oceny kompleksowej wraz z ich uzasadnieniem, informacje o konkursach na zatrudnienie nauczycieli akademickich wraz z informacją o ich wynikach. Zasadnym jest, pomimo braku przepisu przejściowego, aby na stronie BIP uczelni znalazły się również te dokumenty, w tym programy studiów, które zostały przyjęte przed dniem wejścia w życie ustawy. Podstawa prawna: 80 ust. 5, art. 110 ust. 5, art. 119 ust. 3, art. 247 ust. 2, art. 358 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668) Jakie dane należy wprowadzać do systemu POL-on po 1 października 2018? W zakresie obowiązku wprowadzania danych do Systemu POL-on obowiązuje okres przejściowy. Od dnia wejścia w życie Konstytucji dla Nauki minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki ma 12 miesięcy na dostosowanie systemu POL-on do nowego prawa. Do tego czasu do wprowadzania, aktualizowania, archiwizowania i usuwania danych w systemie POL-on stosuje się przepisy dotychczasowe (z zastrzeżeniem art. 219 ust. 5 w zakresie wskazanym w art. 343 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Po upływie 12-miesięcznego terminu uczelnia ma 6 miesięcy na wprowadzanie, aktualizowanie, archiwizowanie i usuwanie w Systemie POL-on danych za okres od 1 października 2018 roku. Podstawa prawna: Dział X. ustawy ‒ Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668); 219 ust. 4, ust. 5 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669) Zakładanie konta na ePUAP Uczelnia jako podmiot publiczny od 1 października 2018 r. obowiązana jest przestrzegać przepisy ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. – o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570 z późn. zm.) oraz aktów wykonawczych. Oznacza to konieczność założenia konta podmiotu publicznego na platformie ePUAP przez osobę upoważnioną do reprezentacji podmiotu. Instrukcje i podręczniki dotyczące użytkowania konta ePUAP zamieszczone są na stronie internetowej Dyplomy i tytuły Z jakich dokumentów składa się komplet dyplomów, który uczelnia wydaje absolwentowi? Od kiedy obowiązują nowe regulacje? Uczelnia wydaje dyplom ukończenia studiów wraz z suplementem (do tego dwa odpisy dyplomu w języku polskim oraz dwa odpisy suplementu w języku polskim). Na wniosek absolwenta jeden odpis dyplomu lub jeden odpis suplementu może być wydany w języku obcym. Taki komplet dokumentów jest bezpłatny. Od 1 października 2018 r. do 30 września 2019 r. uczelnie wydają absolwentowi dyplom ukończenia studiów zgodny z dotychczasowymi przepisami, natomiast od 1 października 2019 r. zgodny z przepisami wydanymi na podstawie art. 81 Konstytucji dla Nauki. W jakim języku obcym może być wydany odpis dyplomu ukończenia studiów oraz suplementu? Czy uczelnia powinna w regulaminie studiów wskazać te języki? Dokumenty te mogą być wydane w dowolnym języku obcym. Przepisy nie przyznają uczelniom upoważnienia do dookreślania w regulaminach studiów, w jakich językach obcych będą wydawane odpisy dyplomu i suplementu do dyplomu. Czy za wydanie dyplomu ukończenia studiów pobierana jest opłata? Nie. Komplet dokumentów będzie bezpłatny dla osób, które rozpoczną studia począwszy od roku akademickiego 2019/2020. Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi uczelnia wydaje dyplom ukończenia studiów wraz z suplementem i dwoma odpisami dyplomu w języku polskim oraz dwoma odpisami suplementu w języku polskim. Na wniosek absolwenta jeden odpis dyplomu lub jeden odpis suplementu może być wydany w języku obcym. Natomiast zarówno osoby, które zostały przyjęte na studia przed 1 października 2018 r., jak i te które rozpoczęły kształcenie w roku akademickim 2018/2019 związane są opłatami ustalonymi na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 160a ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym, rozporządzenie z dnia 16 września 2016 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów). Ile czasu uczelnia ma na wydanie dyplomu? Co się stanie, jeżeli nie zostanie on wydany w terminie? Uczelnia ma 30 dni od dnia złożenia egzaminu dyplomowego na wydanie dyplomu absolwentowi. Jeżeli tego nie zrobi, może otrzymać karę w wysokości do 5 tysięcy złotych. Podstawa prawna: 77 ust. 2, art. 431 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668) CASE: Uzyskałem tytuł Master of Science (MSc) na uczelni w jednym z państwach członkowskich UE, OECD lub EFTA. Czy mogę posługiwać się polskim odpowiednikiem tego tytułu? Osoba, której dyplom został uznany za równoważny polskiemu dyplomowi i tytułowi w drodze nostryfikacji albo na podstawie umowy międzynarodowej, może posługiwać się odpowiednim polskim tytułem. Natomiast osoba posiadająca dyplom uzyskany na uczelni w jednym z państwach członkowskich UE, OECD lub EFTA, o którym mowa w art. 326 ust. 1 Konstytucji dla Nauki i korzystająca z uprawnień uregulowanych w tym przepisie, nie może posługiwać się tytułem polskim, bowiem na mocy tego przepisu nie doszło do stwierdzenia równoważności tytułu. Dlatego też zalecamy posługiwanie się tytułem w oryginalnym brzmieniu. Dodatkowo warto wskazywać przy tytule nazwę i siedzibę instytucji, która nadała tytuł. Pozwoli to zapobiec ewentualnym pomyłkom w sytuacji, gdy oryginalna nazwa tytułu mogłaby być mylona z tytułem polskim. Pedagogika wczesnoszkolna i specjalna Studia na kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna,” a także „pedagogika specjalna” od roku akademickiego 2019/2020 będą prowadzone co do zasady jako jednolite studia magisterskie. Do kiedy można prowadzić rekrutację na pedagogikę przedszkolną prowadzoną w ramach I i II stopnia? Jeśli chodzi o studia pierwszego stopnia, to nie ma możliwości prowadzenia rekrutacji na kierunkach o nazwach: „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „pedagogika specjalna” od 1 października 2019 roku. Jeśli zaś chodzi o drugi stopień tych kierunków, to ostatnią dopuszczalną rekrutacją jest nabór na rok 2021/2022. Podstawa prawna: § 8 ust. 1 pkt 9 i 10, § 39 ust. 2 i 3 oraz § 48 rozporządzenia MNiSW z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz. U. poz. 1861 oraz Dz. U. z 2019 r. poz. 787). [odp. z r.] Do kiedy można prowadzić studia na tych kierunkach w ramach I i II stopnia? Uczelnia, która prowadzi studia pierwszego lub drugiego stopnia na kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna”, a także „pedagogika specjalna” może prowadzić je: w przypadku I stopnia – do zakończenia ostatniego cyklu kształcenia rozpoczętego przed 1 października 2019 roku. w przypadku II stopnia – do zakończenia ostatniego cyklu kształcenia rozpoczętego przed 1 października 2022 roku. Po tym czasie wygasają lub tracą moc – pozwolenia na utworzenie tych studiów i uchwały senatu w sprawie utworzenia tych studiów. [odp. z r.] W jaki sposób zmiana przepisów wpłynie na prowadzenie studiów podyplomowych poświęconych pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz pedagogice specjalnej? Rok akademicki 2018/2019 r. jest ostatnim rokiem, w którym uczelnie rozpoczęły kształcenie nauczycieli na dotychczasowych zasadach i kontynuują to kształcenie do zakończenia rozpoczętego cyklu kształcenia. Dotyczy to także studiów podyplomowych w zakresie przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej, a także w zakresie pedagogiki specjalnej. Studia podyplomowe rozpoczęte w roku akademickim 2018/19 kontynuowane są do zakończenia rozpoczętego cyklu kształcenia. Od roku akademickiego 2019/2020 nie będzie można rozpocząć kształcenia nauczycieli przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej na studiach podyplomowych. Będzie można natomiast rozpocząć studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej, choć są przewidziane pewne zmiany w zakresie pedagogiki specjalnej na studiach podyplomowych w stosunku do obecnie obowiązujących standardów kształcenia nauczycieli. [odp. z r.] Kiedy możemy spodziewać się określenia nowych standardów kształcenia nauczycieli? 19 kwietnia tego roku został opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (wydawanego w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej). W projekcie rozporządzenia został określony standard kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu: nauczyciela (prowadzącego przedmiot, zajęcia), nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III szkoły podstawowej) – dotyczy kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, nauczyciela szkół i placówek specjalnych, oraz do pracy z dziećmi i z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – dotyczy kierunku pedagogika specjalna. Wydanie nowego standardu kształcenia nauczycieli powinno nastąpić w drugim kwartale tego roku. Projekt rozporządzenia jest opublikowany w BIP MNiSW oraz na stronie internetowej Rządowego Procesu Legislacyjnego Nowy standard kształcenia nauczycieli będzie miał zastosowanie od 1 października 2019 r., ale tylko w odniesieniu do osób rozpoczynających kształcenie. Studenci jednolitych studiów magisterskich na kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „pedagogika specjalna” będą rozpoczynali kształcenie w oparciu o programy studiów uwzględniające standard kształcenia dla jednolitych studiów magisterskich – odpowiednio dla kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „pedagogika specjalna”. [odp. z r.] Czy po ukończeniu studiów podyplomowych student będzie miał kwalifikacje do nauczania w przedszkolu i klasach I – III? Do kwalifikacji osób, które już ukończyły studia oraz studia podyplomowe, na których było realizowane kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela zgodne ze standardami kształcenia, zastosowanie mają obecne przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycielskich, czyli rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Od roku akademickiego 2019/2020 nie będzie można rozpocząć kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej na studiach podyplomowych, a jedynie na jednolitych studiach magisterskich na kierunku pn. „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna”. [odp. z r.] CASE. Skończyłam studia magisterskie na kierunku innym niż pedagogika. Obecnie jestem na studiach podyplomowych z przygotowania pedagogicznego, a następnie chciałabym podjąć studia podyplomowe na kierunku edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna. Z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli wynika, że w ten sposób również mogę uzyskać wymagane kwalifikacje. Czy przepisy powyższego Rozporządzenia MEN dotyczące kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych będą od 1 października 2019 r. nadal aktualne? Od roku akademickiego 2019/2020 nie będzie można rozpocząć kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej na studiach podyplomowych, a jedynie na jednolitych studiach magisterskich na kierunku pn. „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna”. Zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Edukacji Narodowej, w związku ze zmianami w kształceniu nauczycieli, zmianie ulegnie system kwalifikacji nauczycielskich. W sprawie szczegółowych pytań dotyczących kwalifikacji nauczycielskich należy zwracać się do MEN. [odp. z r.] Od przyszłego roku akademickiego w kwestii kształcenia nauczycieli przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej zajdzie wiele zmian. Co trzeba wiedzieć na ten temat? Najważniejsze informacje zebraliśmy w jednym miejscu.
Zapoznaj się z wpisem pomocy, w którym pokazano proces rejestracji tego scenariusza: Zmiana biznesowa a korekta danych studenta; Student 3. Student – cudzoziemiec otrzymał polskie obywatelstwo zgłasza ten fakt w uczelni. Do systemu zostaje wprowadzona zmiana biznesowa z datą powzięcia informacji o zmianie.
W ostatnich tygodniach usłyszeć można apele dotyczące usunięcia z uczelni profesorów, którzy w różnych sytuacjach wypowiadali opinie uznawane niejednokrotnie za kontrowersyjne lub, w ocenie komentatorów, uchybiające godności zawodu nauczycielskiego. Abstrahując od jakiejkolwiek oceny samych wypowiedzi pracowników naukowych, chciałbym wskazać na aspekty formalne postępowania w takich sprawach. W większości przypadków wnioski lub apele dotyczące usunięcia pracowników naukowych ze stanowiska kierowane są bezpośrednio do ministra nauki i szkolnictwa wyższego lub do rektora danej uczelni. Autorzy takich postulatów zapominają jednak lub po prostu nie są świadomi, że możliwości reakcji po stronie ministerstwa i rektorów są ograniczone, a jedynym podmiotem właściwym do oceny kwestionowanego zachowania jest komisja dyscyplinarna dla nauczycieli akademickich. Jej istnienie statuują przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku - prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365), która określa, że nauczyciel akademicki podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zachowania uchybiające obowiązkom lub godności zawodu nauczycielskiego. Właściwą do dokonania oceny i wymierzenia ewentualnej kary jest komisja dyscyplinarna powołana zgodnie ze statutem uczelni, na której zatrudniony jest nauczyciel akademicki. Komisja ma do dyspozycji katalog kar: upomnienia, nagany, nagany z pozbawieniem prawa do pełnienia funkcji kierowniczych w uczelni na okres do pięciu lat oraz pozbawienia prawa do wykonywania zawodu nauczyciela akademickiego na stałe lub na czas określony. Jedynie za przewinienia dyscyplinarne mniejszej wagi, po uprzednim wysłuchaniu nauczyciela akademickiego, karę upomnienia może nałożyć bezpośrednio rektor. Postępowanie przed komisją toczy się z odpowiednim zastosowaniem przepisów kodeksu postępowania karnego, a w rolę oskarżyciela wstępuje rzecznik dyscyplinarny uczelni, który po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, kieruje wniosek o ukaranie pracownika naukowego do komisji dyscyplinarnej. Postępowanie na etapie I instancji toczy się w kręgu pracowników naukowych oraz studentów wchodzących w skład komisji. Uprawnienia rektora ograniczają się do możliwości zawieszenia w pełnieniu obowiązków nauczyciela akademickiego, jeżeli ze względu na wagę i wiarygodność przedstawionych zarzutów celowe jest odsunięcie go od wykonywania obowiązków. Z mocy prawa zawieszenie w pełnieniu obowiązków następuje jedynie w chwili tymczasowego aresztowania w postępowaniu karnym. Od rozstrzygnięcia komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli akademickich działającej przy danej szkole wyższej przysługuje odwołanie do Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Komisja ta, mimo że organizacyjnie funkcjonuje przy ministerstwie nauki i szkolnictwa wyższego, składa się jedynie z pracowników naukowych. Od prawomocnego orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej można jeszcze złożyć odwołanie do Sądu Apelacyjnego w Warszawie - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Co ciekawe, do postępowania na tym etapie stosuje się już przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące apelacji. Od orzeczenia sądu apelacyjnego nie przysługuje skarga kasacyjna. Można więc postulować, by w osoby biorące udział w dyskusji publicznej na temat takich czy innych wypowiedzi pracowników naukowych, nie zgłaszały - najpewniej za sprawą emocji – postulatów, dla których trudno o podstawę prawną. Jak opisano wyżej, postępowanie nauczycieli akademickich może być weryfikowane pod kątem uchybiania godności zawodu nauczycielskiego tylko przez właściwą komisję. Ustawa prawo o szkolnictwie wyższym określa procedurę, która pozwala na ocenę i sankcjonowanie zachowań nauczyciela akademickiego jedynie w toku postępowania, w trakcie którego obwiniony posiada szereg gwarancji procesowych. Wszelkie inne sankcje natury dyscyplinarnej musiałyby zostać uznane za zbyt daleko idącą ingerencję w autonomię uczelni, a także w status zagwarantowany pracownikom naukowym szkół wyższych, co jest sprzeczne ze standardami państwa prawa. Autor jest prawnikiem w Kancelarii Golenia Hanusa Wojtyczek – Adwokaci w Krakowie
swnr. usunięcie studenta z uczelni
